Volgens de meest recente schattingen worden in de EU tot 1,45 miljoen werknemers mogelijk blootgesteld aan lood en anorganische loodverbindingen. Voor activiteiten met lood en loodverbindingen wordt slechts een deel van de individuele blootstelling van werknemers veroorzaakt door inademing van loodstof en loodrook.
Een aanzienlijk deel van de blootstelling wordt veroorzaakt door opname via de mond en door contact met de mond als gevolg van slechte hygiëne. Het grootste gezondheidsrisico van lood en anorganische loodverbindingen is het schadelijke effect op de voortplanting. Bovendien wordt blootstelling aan lood in verschillende bevolkingsgroepen in verband gebracht met een verhoogd risico op long-, maag- en urineblaaskanker. Het sterkste epidemiologische bewijs is te vinden voor long- en maagkanker. Deze ziektes tonen stelselmatig een zwak verband met beroepen en industrieën waar blootstelling aan lood voorkomt. Lood is door IARC ingedeeld als Carcinogeen categorie 2B, wat betekent dat het mogelijk kankerverwekkend is voor de mens.
Waar komen de risico’s voor?
Looddampen worden geproduceerd tijdens metaalbewerking, in het bijzonder wanneer metaal wordt verwarmd of gesoldeerd. Loodstof wordt geproduceerd wanneer metaal wordt gesneden, wanneer loodverf wordt geschuurd of met een warmtepistool wordt verwijderd. Looddampen en loodstof hebben geen geur, waardoor blootstelling onopgemerkt kan blijven. In veel industrieën worden lood en anorganische loodverbindingen gebruikt. Naast primaire productie en de productie van batterijen en batterijrecycling, worden ze ook gebruikt in explosieven, bij glasproductie of bij de vervaardiging van orgelpijpen. Het schuren van loodhoudende coatings leidt tot zeer hoge blootstelling. In elk van deze sectoren lopen werknemers het risico te worden blootgesteld aan lood door de inademing, of opname in het lichaam door slechte persoonlijke hygiëne.
Meer over lood
Lood komt in de natuur voor als een blauwgrijs, zwaar metaal. Het komt in kleine hoeveelheden in de aardkorst voor. Het kan samen met een ander metaal worden gebruikt om een legering of chemische verbinding te vormen. Lood wordt voornamelijk gebruikt in loodzuuraccu’s van motorvoertuigen, die een bijna zuivere loodlegering gebruiken.
Lood kan ook worden gebruikt bij de vervaardiging van munitie, metaalproducten (soldeer en buizen) en materiaal dat röntgenstraling weert (zoals loodglas en loodgips). Om gezondheidsredenen is het gebruik van lood in verf en keramische producten en soldeer in buizen de afgelopen jaren sterk verminderd.
Hoe symptomen je kunnen beïnvloeden
Lood komt via de longen in het bloed terecht, waarna het veel orgaansystemen in het lichaam kan beschadigen. De gezondheidseffecten van hoge kortdurende blootstelling aan lood kunnen variëren van buikpijn tot hoofdpijn en vermoeidheid. Langdurige blootstelling aan lood kan leiden tot buikpijn, depressie, misselijkheid, hartziekten, nierziekten, en vruchtbaarheidsproblemen. Naast de acute effecten en het waarschijnlijk kankerverwekkende effect, wordt lood afgezet in de botten. Als gevolg kan er, afhankelijk van de hoeveelheid, zelfs jaren na beëindiging van beroepsmatige blootstelling, inwendige blootstelling aan lood plaatsvinden.
Lood beschadigt ook het ongeboren kind. Inwendige blootstelling aan lood kan zelfs schade toebrengen aan de nakomelingen. Lood levert ook schade op bij het ongeboren kind. Mogelijke interne blootstelling aan lood kan zelfs schade opleveren bij de nakomelingen voordat bekend is dat er sprake is van zwangerschap.
Wat je zelf kunt doen
De meest doeltreffende manier om blootstelling te voorkomen is het vervangen van loodhoudende producten of het verlagen van het gebruik van lood in die producten. Indien loodhoudende producten niet kunnen worden vervangen, train werknemers dan op het gebied van gevaar, veilige werkwijzen en hygiënemaatregelen. Gebruik technische controles om ervoor te zorgen dat het werkterrein goed geventileerd is. Eten en drinken mag alleen plaatsvinden in gebieden waar loodhoudende producten niet worden gehanteerd of verwerkt. Ook moet worden voorzien in een goede reinigingsprocedure en in voorzieningen om te ontsmetten. Voer voortdurend correcte blootstellingsmetingen uit, zodat bekend is wanneer maatregelen moeten worden genomen. Ga na of werknemers vroegtijdige symptomen melden. Zorg ervoor dat werknemers beschikken over geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals een veiligheidsbril, passende ademhalingsbescherming en beschermende kleding en handschoenen. In sommige gevallen is een ademhalingsmasker nodig. Zorg ervoor dat persoonlijke beschermingsmiddelen op de geplande manier worden verwijderd (ademhalingsapparatuur als laatst). Persoonlijke beschermingsmiddelen mogen alleen als laatste redmiddel worden gebruikt, nadat de mogelijke technische oplossingen zijn toegepast.
Grenswaarden
EU directive 0,15 mg/m³ (unless specified otherwise below)
Directive under development
| Country | National limit value | National reference | |
|---|---|---|---|
 | Austria | 0,1 mg/m³ (TWA) 0,4 mg/m³ short term | To be included |
 | Belgium | 0,15 mg/m³ (TWA) | Belgium reference |
 | Bulgaria | EU directive | To be included |
 | Croatia | EU directive | Croatian reference |
 | Czech Republic | EU directive | To be included |
 | Cyprus | EU directive | To be included |
 | Denmark | 0,05 mg/m³ (TWA) 0,10 mg/m³ short term | To be included |
 | Estonia | 0,05 mg/m³ (TWA) 0,1 mg/m³ short term | Reference |
 | Finland | 0,1 mg/m³ (TWA) | Finnish reference |
 | France | 0,15 mg/m³ (TWA) inhalable fraction | French references Reference 1 Reference 2 |
 | Germany | 0,15 mg/m³ (TWA) | German reference |
 | Greece | EU directive | To be included |
 | Hungary | 0,1 mg/m³ 0,05 mg/m³ respirable fraction | Hungarian reference |
 | Iceland | EU directive | To be included |
 | Ireland | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Italy | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Latvia | 0,005 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Lithuania | EU directive | Lithuanian reference |
 | Luxembourg | EU directive | To be included |
 | Malta | EU directive | To be included |
 | North Macedonia | 0,1 mg/m³ (TWA) 0,4 mg/m³ short term | Reference |
 | The Netherlands | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Norway | 0,05 mg/m³ (TWA) | Reference |
 | Poland | 0,05 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Portugal | EU directive | Portugese reference |
 | Romania | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Serbia | - | To be included |
 | Slovakia | EU directive | Slovakian reference |
 | Slovenia | EU directive | Slovenian reference |
 | Spain | 0,15 mg/m³ (TWA) | Spanish reference |
 | Sweden | 0,1 mg/m³ inhalable fraction 0,05 mg/m³ respirable fraction | Swedish reference |
 | Turkey | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
| This data was carefully collected. However, the data is subject to change and was last updated juli 6, 2023 2:52 pm. |
|||
Verwijzingen: IARC, NIEHS, NIOSH, CAREX, AGS, externe studie voor IA over lood
