Во Европската унија, според најновите проценки, околу 1.45 милиони работници се потенцијално изложени на олово и неоргански соединенија на олово. За активностите кои вклучуваат олово и соединенијата на олово, треба да се забележи дека само дел од индивидуалната изложеност на работниците е предизвикана со вдишување на оловната прашина и оловните гасови.
Значителен дел од изложеноста може да биде предизвикана со оралното внесување преку контакт рака-уста, како резултат на лоша хигиена. Доминантниот здравствен ризик кој потекнува од оловото и неорганските соединенија на олово е токсичниот ефект врз репродуктивниот систем. Покрај тоа, изложеноста на олово е поврзана и со зголемен ризик на настанување на рак на белите дробови, рак на желудникот и на мочниот меур кај различни популации луѓе. Најсилните епидемиолошки докази постојат за ракот на белите дробови и желудникот, кои се константно, но слабо поврзани со професии и индустрии кај кои е присутна изложеност на олово. Оловото е класифицирано од страна на IARC како канцероген од групата 2Б, што значи дека веројатно е канцерогено за луѓето.
Каде се појавуваат ризици?
Оловните испарувања се произведуваат при обработка на метал кога металот се загрева или леми. Оловен прав се создава кога металот се сече или бојата што содржи олово се бруси или отстранува со топлински пиштол. Оловните испарувања и оловната прашина немаат мирис, па поради тоа може и да не знаете дека сте изложени на нив. Оловото и неорганските соединенија на олово се користат во многу индустрии. Покрај примарното производство и во производството на батерии, како и во рециклирањето, тие се користат и во експлозиви, во производството на стакло или во производството на цевки за оргули. Екстремно високи нивоа на изложеност може да се очекуваат при отстранувањето на облогите (премази) што содржат олово со користење на абразивни процеси. Во секоја од овие индустрии, работниците се во ризик да бидат изложени на олово преку негово вдишување или апсорбција во телото поради лоша лична хигиена.
Повеќе за супстанцијата
Оловото е природен синкаво-сив тежок метал кој се наоѓа во мали количини во земјината кора. Може да се користи како чист метал, во комбинација со друг метал за да се формира легура или во форма на хемиско соединение. Оловото главно се користи за оловно-киселински акумулатори за моторните возила, кои користат речиси чиста легура на олово.
Оловото може исто така да се користи и во производството на муниција, метални производи (метал/жица за лемење и цевки) и уреди за заштита од рендгенско зрачење. Поради здравствени причини, употребата на олово во бои и керамички производи, лепење и лемење на цевки е драстично намалена во последните години.
Кои се симптомите и какво е влијанието?
Оловото влегува во крвта преку белите дробови и може да оштети многу органски системи во телото. Здравствените ефекти од краткотрајната прекумерна изложеност на олово може да се движат од абдоминална болка до главоболки и замор. Продолжената изложеност на олово може да доведе до болки во стомакот, депресија, гадење, срцеви заболувања, бубрежни заболувања и проблеми со фертилитетот. Покрај акутните ефекти и веројатноста за канцерогениот ефект, оловото се таложи (депонира) во коските и, во зависност од количината, ова таложење може да доведе до внатрешна изложеност на олово дури и години по прекинувањето на професионалната изложеност.
Оловото го оштетува и фетусот, а можната внатрешна изложеност на олово може дури и да предизвика оштетување на потомството и пред да се знае за зачнувањето. Од тие причини, оловото претставува закана за неродените деца кај секоја жена во репродуктивна возраст која била изложена на олово.
Што можете да направите?
Најефективен начин да се спречи изложеност е замена со производи кои не содржат олово или кои се со пониска содржина на олово. Доколку производите што содржат олово не можат да се заменат со други, потребно е да се изврши обука на работниците за опасностите, безбедните работни практики и ефективните хигиенски мерки. Користете соодветни инженерски контроли со кои ќе се обезбеди работниот простор да е добро проветрен. Јадењето и/или пиењето треба да се врши само во простори каде што не се ракува со или не се обработуваат производи што содржат олово, при што потребно е да се обезбеди соодветна процедура за чистење, како и објекти во кои ќе се врши деконтаминацијата.
Неопходно е континуирано да се вршат правилни мерења на изложеноста за да се знае кога треба да се преземе дејство. Проверувајте дали работниците пријавуваат рани симптоми.
Обезбедете работниците да имаат соодветна лична заштитна опрема, како што се заштитните очила, соодветната респираторна заштита, заштитната облека и ракавици, доколку е потребно. Во некои случаи, може да има потреба и од респиратор. Личната заштитна опрема треба да се користи само како последно средство, откако ќе бидат воведени сите можните технички решенија. Внимавајте на тоа личната заштитна опрема да се отстранува (соблекува) на предвидениот начин (посебно респираторната опрема).
Гранични вредности
EU directive 0,15 mg/m³ (unless specified otherwise below)
Directive under development
| Country | National limit value | National reference | |
|---|---|---|---|
 | Austria | 0,1 mg/m³ (TWA) 0,4 mg/m³ short term | To be included |
 | Belgium | 0,15 mg/m³ (TWA) | Belgium reference |
 | Bulgaria | EU directive | To be included |
 | Croatia | EU directive | Croatian reference |
 | Czech Republic | EU directive | To be included |
 | Cyprus | EU directive | To be included |
 | Denmark | 0,05 mg/m³ (TWA) 0,10 mg/m³ short term | To be included |
 | Estonia | 0,05 mg/m³ (TWA) 0,1 mg/m³ short term | Reference |
 | Finland | 0,1 mg/m³ (TWA) | Finnish reference |
 | France | 0,15 mg/m³ (TWA) inhalable fraction | French references Reference 1 Reference 2 |
 | Germany | 0,15 mg/m³ (TWA) | German reference |
 | Greece | EU directive | To be included |
 | Hungary | 0,1 mg/m³ 0,05 mg/m³ respirable fraction | Hungarian reference |
 | Iceland | EU directive | To be included |
 | Ireland | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Italy | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Latvia | 0,005 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Lithuania | EU directive | Lithuanian reference |
 | Luxembourg | EU directive | To be included |
 | Malta | EU directive | To be included |
 | North Macedonia | 0,1 mg/m³ (TWA) 0,4 mg/m³ short term | Reference |
 | The Netherlands | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Norway | 0,05 mg/m³ (TWA) | Reference |
 | Poland | 0,05 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Portugal | EU directive | Portugese reference |
 | Romania | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
 | Serbia | - | To be included |
 | Slovakia | EU directive | Slovakian reference |
 | Slovenia | EU directive | Slovenian reference |
 | Spain | 0,15 mg/m³ (TWA) | Spanish reference |
 | Sweden | 0,1 mg/m³ inhalable fraction 0,05 mg/m³ respirable fraction | Swedish reference |
 | Turkey | 0,15 mg/m³ (TWA) | To be included |
| This data was carefully collected. However, the data is subject to change and was last updated July 6, 2023 2:52 pm. |
|||
Референци: IARC, NIEHS, NIOSH, CAREX, AGS, надворешна студија за проценка на влијанието на олово
