Meastar go bhfuil thart ar 5 mhilliún oibrí san Aontas Eorpach nochta do dheannach silice criostalta. Is iad na deannaigh mianraí an riosca is mó de ghalair scamhóg comhshaoil i mianadóireacht, i dtógáil agus i roinnt tionscail eile.
Aicmíonn an Ghníomhaireacht Idirnáisiúnta um Thaighde ar Ailse (IARC) silice chriostalta inanálaithe (RCS) mar shubstaint atá carcanaigineach do dhaoine (Grúpa 1), rud a chiallaíonn go meastar gur cúis chinnte ailse í i ndaoine. Is féidir le RCS a bheith ina chúis le galair riospráide thromchúiseacha agus fiú ailse scamhóg i gcás nochtadh ar feadh tamall fada agus tarlaíonn an riosca trí ionanálú deannaigh.
Mar a dtarlaíonn rioscaí
Tarlaíonn nochtadh do dheannach silice den chuid is mó i mianadóireacht dromchla agus faoi thalamh agus i dtógáil (innealtóireacht shibhialta agus faoi thalamh). I réimse na hinnealtóireachta faoi thalamh, is fiú réimsí oibreacha créafóige, tógála carraige agus tollánaithe a lua go háirithe. Ina theannta sin, i measc na dtionscal ina n-úsáidtear silice chriostalta mar amhábhar tá an tionscal stroighne, an tionscal ceimiceach, ceirmeach agus gloine (gaineamh leá gloine), an tionscal teilgcheárta (gaineamh teilgcheárta) agus an tionscal rubair, plaisteach agus péinte (líonach). D’fhéadfadh go mbeadh astaíochtaí móra deannaigh, a bhféadfadh silice chriostalta inanálaithe a bheith iontu, sa talmhaíocht nó sa ghairneoireacht freisin. I bhformhór na gcásanna, fostaítear oibrithe i micrifhiontair ina mbíonn naonúr fostaithe ar a mhéad.
Gintear deannach silice den chuid is mó le linn eastóscadh agus próiseáil amhábhar ina bhfuil mianraí silice. Ina theannta sin, gintear deannach silice trí oibríochtaí próiseála (meicnithe, ardluais den chuid is mó) amhail gearradh, sábhadh, druileáil, meilt agus brú carraige, coincréite, asfailt, moirtéil, brící agus táirgí ceirmeacha. I measc na ngníomhaíochtaí eile tá ábhair thirime ina bhfuil silice chriostalta a láimhseáil, a mheascadh nó a shluaisteáil, agus is féidir deannach silice a scaoileadh mar thoradh ar phróisis ar nós pléascadh aeir comhbhrúite le gaineamh nó gloine.
Is féidir le deannach atá socraithe cheana féin dul ar eitilt arís nuair a bhíonn feithiclí nó gaoth á gcorraí, rud a d’fhéadfadh daoine eile ar an láithreán tógála a nochtadh freisin.
Tuilleadh eolais faoin tsubstaint
Is í silice chriostalta nó dé-ocsaíd sileacain an dara mianra is coitianta i screamh an domhain. Bíonn méideanna éagsúla di i bhformhór na gcarraigeacha, agus is í atá i bhformhór thaiscí gainimh an domhain. Bíonn sí le fáil freisin i gcré i gcainníochtaí níos lú. Níl táirgí a bhfuil dé-ocsaíd sileacain ceangailte iontu guaiseach. Mar sin féin, le linn eastóscadh agus próiseála, i.e. pléascadh, gearradh, scealpadh, druileáil, meilt, etc., táirgí ina bhfuil silice, is féidir cáithníní beaga a tháirgeadh ar féidir leo dul isteach sna scamhóga agus iad a chur i mbaol (“silice chriostalta inanálaithe”).
An tionchar a d’fhéadfadh na comharthaí sóirt a imirt ort
Is é an éifeacht sláinte is mó a eascraíonn as deannach silice criostalta a ionanálú ná sileacóis a fhorbairt. Is coilm bhuana é sileacóis ar na scamhóga mar gheall ar dheannach silice ionanálaithe. Nuair a bhítear i mbun gníomhaíocht fhisiciúil, tarlaíonn deacrachtaí análaithe a fhorbraíonn ina ngearranáil uaireanta, agus bíonn casacht ar roinnt daoine freisin le spútam nó gan é. Fágann comharthaí sóirt luatha na sileacóise gur mó seans freisin go bhforbróidh ionfhabhtuithe riospráide. Níl sé soiléir cén chaoi go díreach a n-eascraíonn ailse scamhóg as silice chriostalta inanálaithe – is é an chúis is dóichí ná carnadh deannaigh sna scamhóga. Fágann a tocsaineacht go mbíonn sé deacair ar mhodhanna cosanta nádúrtha an choirp an deannach a bhaint, mar sin fanann sé i bhfíochán na scamhóg agus bíonn sé ina chúis le hathlasadh leanúnach.
Céard is féidir leat a dhéanamh?
Is é an réiteach is fearr ná cosc a chur ar ábhar cáithníneach a fhoirmiú trí ionadú, mar shampla trí tháirgí íseal-deannaigh a úsáid (e.g. earraí sadhlainne seachas earraí i málaí). Murar féidir é a ionadú, ba cheart nochtadh do dheannach silice a chosc nó ar a laghad é a laghdú. Is féidir leat cosc nó laghdú deannaigh a bhaint amach trí mhodhanna oibre íseal-deannaigh agus meaisíní a oibríonn le heastóscadh nó le próiseáil fliuch a úsáid. Glan limistéir oibre agus seomraí oibre go rialta, seachain taiscí deannaigh, agus an ceann is tábhachtaí, seachain deannach a chorraí arís le linn glanadh (i.e. ná bí ag scuabadh ná ag séideadh go tirim, ach bain úsáid as eastarraingteoirí deannaigh nó folúsghlantóirí). Déan faireachán leanúnach ar cé acu a tharlaíonn nó nach dtarlaíonn foirmiú deannaigh agus an gá bearta bainistíochta riosca a oiriúnú.
I gcás gníomhaíochtaí ina mbíonn go leor deannaigh, ba cheart na limistéir oibre a roinnt ina limistéir ar leith inar féidir an obair a dhéanamh as a chéile chun cosc a chur ar thríú páirtithe teacht i dteagmháil le deannach.
Níor cheart trealamh cosanta pearsanta (cosaint riospráide) a úsáid ach mar an rogha dheiridh nuair nach leor bearta teicniúla chun an duine féin a chosaint ar dheannaigh, gala nó gáis dhíobhálacha a ionanálú. Mar sin féin, i gcás roinnt áiteanna oibre nó tascanna oibre, d’fhéadfadh sé gurb é an t-análaitheoir an t-aon réiteach praiticiúil.
Teorainnluach(anna)
EU directive 0,1 mg/m³ (unless specified otherwise below)
Read directive 2017/2398/EU here
| Country | National limit value | National reference | |
|---|---|---|---|
 | Austria | 0,05 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Belgium | 0,1 mg/m³ respirable fraction | Belgium reference |
 | Bulgaria | EU directive | To be included |
 | Croatia | EU directive | Croatian reference |
 | Czech Republic | EU directive | To be included |
 | Cyprus | EU directive | To be included |
 | Denmark | 0,1 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Estonia | 0,1 mg/m³ respirable fraction | Reference |
 | Finland | 0,05 mg/m3 (indicative) 0,1 mg/m3 (binding) | Reference 1 Reference 2. |
 | France | 0,1 mg/m³ respirable fraction | French reference |
 | Germany | 0,05 mg/m³ respirable fraction | German reference |
 | Greece | EU directive | To be included |
 | Hungary | 0,1 mg/m³ respirable fraction | Hungarian reference |
 | Iceland | EU directive | To be included |
 | Ireland | 0,1 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Italy | 0,1 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Latvia | 0,1 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Lithuania | EU directive | Lithuanian reference |
 | Luxembourg | EU directive | To be included |
 | Malta | EU directive | To be included |
 | North Macedonia | 0,15 mg/m³ | Reference |
 | The Netherlands | 0,075 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Norway | 0,05 mg/m³ respirable fraction | Reference |
 | Poland | 0,1 mg/m³ respirable fraction | To be included |
 | Portugal | EU directive | Portuguese reference |
 | Romania | EU directive | To be included |
 | Serbia | - | To be included |
 | Slovakia | EU directive | Slovakian reference |
 | Slovenia | EU directive | Slovenian reference |
 | Spain | 0,05 mg/m³ respirable fraction | Spanish reference |
 | Sweden | 0,1 mg/m³ respirable fraction | Swedish reference |
 | Turkey | - | To be included |
| This data was carefully collected. However, the data is subject to change and was last updated July 6, 2023 2:53 pm. |
|||
Tagairtí: IARC, NIEHS, CDC, HS
